De Gazastrook
In dit blogartikel lees je alles over de Gazastrook. Wat is de Gazastrook? Hoe is dit onderdeel van het Midden-Oosten? We eindigen dit artikel met een lijst met de beste boeken over het Midden-Oosten en de beste boeken over de Gazastrook zelf.
Het Palestijns-Israëlische conflict
Er zijn weinig oorlogen die zoveel losmaken als het conflict tussen de Palestijnen en Israëliërs. Het gebied in het Midden-Oosten kent een verleden van veel geweld, oorlogen en bloedige conflicten. In het vorige en huidige jaar is dit wederom het geval in de regio. De grootste aanval op Israëlisch grondgebied in vijftig jaar vond plaats, maar ook aanvallen vanuit de Israëlische kant zagen we voorbij komen. Deze aanvallen gebeuren allemaal in Israël en de Palestijnse gebieden. In dit artikel gaan we in op de Gazastrook. Dit gebied is het gebied waar de militairen vandaan komen die Israël aanvielen.
De Gazastrook, iedereen heeft de naam van dit gebied wel eens gehoord op het nieuws. De afgelopen jaren wordt het leven er hier niet makkelijker op. De mensen leven er geregeld zonder basisbehoeften, zoals elektrische voorzieningen of schoon drinkwater. De Gazastrook is een klein stukje land wat nagenoeg alle mensen op de wereld wel kennen. Laten we dit stukje land eens onder de loep nemen.
In de Gazastrook leven zo’n 2,2 miljoen mensen. Het gebied is 360 vierkante kilometers groot, wat neerkomt op twee maal de grootte van het eiland Texel. Een andere vergelijking, het gebied is zo’n 4 keer kleiner dan de provincie Utrecht. Een klein gebied dus. De grenzen van dit gebied wordt continu bewaakt door het Israëlische leger. Daarnaast staan er rondom het gebied hekken en muren tot wel zeven meter hoog. De zuidelijke grens wordt bewaakt door Egypte, aangezien deze grenst met het land van Egypte. Naast de landgrenzen, bewaakt het Israëlische leger ook de activiteiten in de lucht en op zee. Je kunt het wel raden, de Gazastrook in- en uitkomen is niet makkelijk, het zit dicht.
Vrede in het verleden
Oorlog is er niet altijd geweest. Enkele eeuwen waren het joden, moslims en christenen die dit gebied deelde en hier woonden. Voor deze groepen is dit gebied historisch gezien erg belangrijk. De Tempelberg, voor moslims de Haram al-Sharif, staat in Jeruzalem. De joodse gemeenschap gelooft dat Abraham hier een altaar heeft gebouwd om Isaac, zijn zoon, aan God te offeren. Maar ook voor moslims is dit een belangrijke plek, aangezien zij geloven dat profeet Mohammed hier naar de hemel is gegaan. Daarnaast is hier de Al-Aqsamoskee gebouwd. Dan de christenen. Zij hebben hier de Heilige Grafkerk, waarbij zij geloven dat Jezus hier aan het kruis stierf en uit de dood op stond. Je merkt dus al, vanuit al deze religieuze hoeken is dit historisch gezien een belangrijke plek.
Dit gebied heet van oudsher Palestina. Het was geen land, maar een zone tussen de Jordaan en de Middenlandse Zee. Er komt veel beweging in dit gebied na de Eerste Wereldoorlog. Dan komt dit gebied onder toezicht van Groot-Brittannië. De Britse minister Balfour belooft de Joodse gemeenschap een eigen plek, waar ook de Arabische gemeenschap kan blijven wonen met de rechten die ze hebben.
Maar dan, de Tweede Wereldoorlog. Nazi-Duitsland vermoordt zo’n zes miljoen Joden, dat we ook wel kennen als de holocaust. Na de ze oorlog vindt nagenoeg de hele westerse wereld dat de Joodse gemeenschap een plek verdiend die veilig is. Dat wordt Israël. Joden vinden daarnaast zelf ook dat ze recht hebben op dat stuk land, omdat zij hier van oudsher ook woonden. Inmiddels was het echter niet zo dat zij hier alleen woonden, de Arabieren waren er immers ook. Zij willen niet dat er een Joodse staat gesticht wordt. Veel religies bij elkaar dus.
Verdeling leidt tot oorlog
Dan, 1947 na de Tweede Wereldoorlog. Er komt een verdelingsplan. De Verenigde Naties willen het gebied verdelen in een deel voor de Joodse en een gebied voor de Palestijnse gemeenschap. Dit met weerstand van de Arabische landen. Dit leidt tot een oorlog, die we de Arabisch-Israëlische oorlog noemen. Tijdens deze oorlog verlaten 750.000 het gebied, zowel vrijwillig als verdreven. Na deze oorlog, in 1948, roepen de Joden de staat Israël uit. Dit eindigt niet gunstig voor de Arabieren, zijn eindigen met minder land dan vooraf was afgesproken in de verdeling van de Verenigde Naties. Zij eindigen met het stuk Gazastrook tegen Egypte aan en de Westelijke Jordaanoever, wat tegen de Dode Zee en de rivier de Jordaan ligt. Zij voelen dus onrecht.
Je zult denken, de Arabieren hebben de macht in de Gazastrook, echter is dit ook niet altijd zo. In 1967 is namelijk de volgende oorlog, de Zesdaagse Oorlog. Israël bezet het gebied Gazastrook en dit leidt regelmatig tot opstand vanuit het volk. Dit gaat door voor een lange tijd. In 2005 is het echter gedaan, Israël trekt zich terug in de Gazastrook, waarna de Palestijnse Autoriteit de verantwoordelijkheid en controle krijgt over het gebied. President Abbas staat aan het hoofd en het volk viert feest, maar met de hekken rondom het gebied, Israël die de grenzen en het luchtruim bewaakt en de bewaking van de zee is vrijheid niet echt zoals het hoort. De spanningen blijven.
Na een aantal weken is het alweer raak. Raketten tussen beide partijen. President Abbas heeft dan wel de macht, maar de strijdgroepen binnen de Gazastrook vallen nog steeds Israël aan en doen ook een greep naar de macht in de Gazastrook. Wie zijn dit dan? Hamas. Een groepering die je waarschijnlijk wel vaker in het nieuws hebt gehoord.
Hamas en Israël
Hamas is een fundamentalistisch Islamitische beweging, welke meerdere takken heeft. Zo zijn ze actief als politieke partij, zorgen voor gezondheidszorg en faciliteren onderwijs in de Gazastrook. Echter, de meest bekende tak is de militaire tak. De groepering is opgericht in de jaren 80 als verzetsbeweging tegen de Israëlische bezetting. Het belangrijkste doel van deze groepering is het stichten van een Palestijnse staat en Israël vernietigen. In 2006 wint Hamas de verkiezingen in de Gazastrook, maar hiermee is de strijd om de macht nog niet gedaan. In 2007 grijpen zij uiteindelijk volledig de macht in het kleine gebied. De grensbewaking vanuit Israël neemt hiermee toe. Het ene na het andere bloedige conflict volgt. Veel te veel gebeurtenissen om op te noemen, maar waar het op neer komt is dat het ene geweld reactie is op een ander moment van geweld. Een oneindige cyclus zou je zeggen.
De opponent van Hamas, Israël, bepaald alles rondom de Gazastrook. Westerse landen steunen hen financieel, waardoor zij veel sterker zijn dan Hamas. Hamas heeft dan weer Libanon, Qatar en Iran achter zich. Door de complexiteit hiervan, is de Gazastrook geïsoleerd. Mensen kunnen niet in of uit het gebied. Dit geldt ook voor water, elektriciteit, grondstoffen en voedsel. Het wordt dus ook wel als een soort openluchtgevangenis gezien. Daarbij komt ook het geweld, waardoor het opbouwen van een land niet of nauwelijks mogelijk is. Vluchten gaat niet. Buurlanden als Egypte zitten niet op vluchtelingen te wachten.
De enige manier van het omzeilen van de blokkades waren de tunnels die er in de Gazastrook waren. Deze zijn echter door Israël opgeblazen of onder water gezet, omdat dit gezien werd als verkeer van wapens en dergelijke. Volgens de VN heeft 95% van de bewoners in de Gazastrook geen toegang tot drinkwater en leeft 80% in armoede.
Hoe nu verder?
Terug naar de aanval van Hamas, de grootste van de afgelopen vijftig jaar. Het is wederom oorlog en onschuldige burgers worden geraakt. Het lijkt dus nog steeds op die cirkel van geweld, die niet stopt. Veel andere landen hebben een mening, zo ook gewone burgers. Een complex conflict, waarin we de Gazastrook hebben uitgelicht. We hebben het echter nog niet gehad over de Westelijke Jordaanoever, het andere Palestijnse deel.
Meer weten?
Wil je meer weten over dit onderwerp? Lees dan eens een van deze onderstaande boeken. Dit zijn naar mijn mening de beste boeken over het MIdden-Oosten en de geschiedenis in het gebied.


